Van beleidstekst naar publieke tekst: heldere taal voor je doelgroep.


Schrijftips, beleidsplan, beleidstekst, begrijpelijk, helder, beleid

Van beleidstekst naar heldere taal voor je doelgroep.

Daar zit je dan, als expert in jouw vakgebied. Je hebt je verdiept in een onderwerp en een prachtig plan geschreven. Je collega’s en vakgenoten prijzen je de hemel in. En nu moet je jouw klant/publiek/de burger informeren, overtuigen of tot actie doen overgaan. Je moet de tekst inkorten en begrijpelijk maken. Ja, dat is even andere koek.

Beleidsteksten zijn vaak uitgebreid en staan vol vaktaal. Degene die ze opstelt is inhoudelijk sterk en zit helemaal in het verhaal. De tekst is vaak bedoeld voor intern gebruiken en voor mensen die dezelfde ‘taal’ spreken. Als je daaruit een helder en begrijpelijk stuk moet schrijven voor een website, een brochure of een brief, dan is dat niet altijd gemakkelijk.

Dat merkte ik laatst weer. Een klant vroeg mij om een tekst uit een beleidsplan over Daltononderwijs om te zetten naar een begrijpelijke tekst voor de ouders van (toekomstige) leerlingen. De klant is inhoudelijk sterk en schrijft zelf behoorlijk goed. Toch lukte het haar niet om los te komen van de beleidstekst. Ze had die tekst zelf geschreven. Daarom was het lastig om de vaktaal om te buigen (Ik weet niet hoe ik het anders moet zeggen). En alles was belangrijk (anders stond het immers niet in het beleidsplan).

Ik heb de klant eerst gevraagd om mij uit te leggen wat Daltononderwijs inhoudt. En hoe dit er bij hun op school uitziet. In een persoonlijk gesprek houden mensen over het algemeen meer rekening met hun gesprekspartner. Ze gebruiken bijvoorbeeld minder vaktaal als ze met een leek praten. Deze informatie heb ik meegenomen bij het schrijven van de tekst.

Moet jij een beleidstekst omtoveren naar een tekst voor jouw klant/burger/publiek? Onderstaande tips kunnen je hierbij helpen.

VOORAFGAAND AAN HET SCHRIJVEN

1. Heb jij de beleidstekst / het plan zelf geschreven? Leg het dan eerst een paar dagen weg. Kom los van de vaktaal en los van het belang. Ga daarna schrijven, zonder dat je de beleidstekst erbij pakt. Later kun je de tekst altijd nog langslopen met de oorspronkelijke tekst erbij.

2. Bepaal voor je gaat schrijven het doel. Wat wil je bereiken? Wil je mensen informeren of overtuigen of tot actie doen overgaan? Dit voorkomt dat je in het wilde weg gaat schrijven.

3. Bepaal vooraf de structuur (vanuit de logica van de lezer!). Ook dit voorkomt dat je in het wilde weg gaat schrijven.

4. Leef je in je doelgroep in. Doe alsof de mensen voor wie je tekst bedoeld is voor je zitten. Wat is voor hen belangrijk? Wat hebben zij nodig om voldoende geïnformeerd te zijn, om een keuze te maken? Benoem dit zo snel mogelijk in je tekst. Of eigenlijk, benoem alleen dit. De rest is waarschijnlijk overbodig. Wil je het prachtige stuk dat je hebt geschreven niet helemaal verloren laten gaan? Je kunt dit altijd via een link op je website beschikbaar stellen.

TIJDENS HET SCHRIJVEN

5. Zet alle vaktaal om naar gangbare Nederlandse woorden.

6. Wees kritisch op Engelse woorden.

7. Vermijd het gebruik van bijzinnen. Twee korte zinnen zijn begrijpelijker.

8. Vermijd tangconstructies. Meer informatie over deze constructies vind je hier.

9. Vervang voorzetseluitdrukkingen door één enkel voorzetsel. Een lijst van de meest gebruikte voorzetseluitdrukkingen en de ‘vertaling’ vind je hier.

10. Schrijf positief. Geef niet alleen aan wat je niet gaat doen, maar vooral wat je wel gaat doen.

11. Geef concrete voorbeelden vanuit de praktijk. Leg concreet uit wat je bedoelt of wat er gebeurt.
Bijvoorbeeld – De leerling krijgt de ruimte zich sociaal te ontwikkelen door het uitvoeren van gerichte activiteiten op dit gebied.
Wat zijn die activiteiten? Geef één of twee concrete voorbeelden.

12. Gebruik herkenbare vergelijkingen. Als je bijvoorbeeld een hoogte moet aangeven, kun je zeggen hoeveel verdiepingen van een flatgebouw dit ongeveer is.

13. Laat de doelgroep zelf aan het woord. Vraag een aantal mensen wat zij ervan vinden of hoe zij het in de praktijk ervaren en neem deze uitspraken op in je tekst.

IS UW TEKST AFGEROND?

14. Laat de tekst lezen door iemand die representatief is voor jouw doelgroep.

15. Doe iets met de opmerkingen van deze persoon!

Veel succes!

1450818770_twitter_social_media_online

Tweet dit artikel

 

 

 

 

Alle artikelen in Contentmanagement