Redigeertips om je eigen tekst te redigeren

Je eigen tekst redigeren. Het blijft lastig. Na het schrijven zie je de fouten niet meer en je zit zelf zo in het verhaal dat je zinnen automatisch aanvult en niet meer ziet wat er nu echt staat.

Als eindredacteur word ik vaak ingezet op grote projecten: het redigeren van een magazine, een folder of een complete website. Klanten willen kleinere tekst snel even zelf redigeren en vragen om tips. Een voorstander van je eigen teksten redigeren zal ik niet snel worden, maar hey ik ben ook de vervelendste niet en deel graag een aantal handige redigeertips:

Tekst redigeren – de systematische aanpak

Bij het redigeren van teksten zie je nooit alles in één keer. Ik adviseer daarom om de tekst eerst op hoofdlijnen te bekijken, daarna de inhoud te beoordelen en dan naar de details te kijken. Je doorloopt bij eindredactie de volgende stappen:

1. Structuur en opbouw van de tekst

Hier beoordeel je of je tekst een logische opbouw heeft en of de structuur bijdraagt aan de leesbaarheid en het doel van je tekst. Een handige checklist:

- - Klopt de titel met de inhoud?
  - Staat de belangrijkste informatie voor de lezer bovenaan? Dit geldt vooral voor informatieve teksten en webteksten.
  - Is de opbouw logisch? Kun je een kop, midden en staart onderscheiden?
  - Komen de tussenkopjes overeen met de inhoud van de alinea’s?
  - Is de tekst één geheel? Sluiten zinnen en alinea’s goed op elkaar aan? Gebruik je de juiste verbindingswoorden?

2. De inhoud van de tekst op hoofdlijnen

Natuurlijk moet de inhoud van je tekst juist zijn. Ik ga ervan uit dat je dit bij het schrijven van de tekst al in de gaten houdt. Bij de eindredactie kan je nog eens extra kritisch kijken naar de volgende punten:

Doelgerichte tekst

Bereik je je doel? Een voorbeeld: Je wil dat mensen zich inschrijven voor je evenement. Naast het aangeven wat de voordelen zijn voor de lezer, moet je ook een heldere call to action tot inschrijven geven.

Doelgroepgerichte tekst

Is de tekst helder voor je doelgroep? Is de inhoud relevant? Past het taalgebruik bij de lezer en spreken de schrijfstijl en tone of voice de doelgroep aan? Hier start je het schrijfproces natuurlijk mee, maar bij de eindredactie is het handig om te kijken of het ook gelukt is.

Woordkeus en consistentie

Gebruik je woorden die je doelgroep kent of schrijf je vooral in vakjargon, terwijl de lezer een leek is? Gebruik je doorlopend dezelfde aanspreekvormen, werkwoordvervoegingen en benamingen? Denk aan:

- - Spreek je de lezer aan met ‘u’ of met ‘je’?
  - Schrijf je ‘u heeft’ of ‘u hebt’
  - Ga je voor socialmediabeleid of socialmedia-beleid? Beide is correct taalgebruik, zorg wel dat je altijd dezelfde vorm gebruikt.
  - Heb je cijfers, afkortingen en namen overal op dezelfde manier geschreven?
  - Schrijf je in de tegenwoordige tijd of in de verleden tijd?

Extra tip: Stel een schrijfwijzer op, dan hoef je niet telkens opnieuw te bepalen welke (werk)woordvormen je gebruikt.

3. De leesbaarheid

Bekijk de tekst in z’n geheel: is de kop te onderscheiden van de rest, zijn de tussenkopjes in een oogopslag te zien, heb je voldoende witregels gebruikt? Heb je dit bekeken en eventueel aangepast? Kijk dan op detailniveau naar de leesbaarheid. Wissel je lange zinnen en korte zinnen met elkaar af? Als je veel bijzinnen gebruikt, kijk dan of je de zinnen kan opsplitsen.

4. Spelling en grammatica

En ja, pas dan kijk je op detailniveau naar spelling en grammatica:

- - Zijn alle woorden goed gespeld en de werkwoorden goed vervoegd? Kloppen de d’s en t’s?
  - Gebruik je de juiste uitdrukkingen?
  - Klopt het gebruik van leestekens?
  - Heb je stijlfouten gemaakt?

Let op: De volgorde die ik aangeef, geldt als je je eigen tekst redigeert. Moet je als eindredacteur een tekst van een ander redigeren? Dan begin je bij spelling en grammatica, omdat dit je grootste taak is samen met consistentie van woordgebruik. Op het niveau van inhoud en structuur heb je meer een signaalfunctie.

Verdere tips

Dan nog wat handige tips die je kunnen helpen bij het doorlopen van bovenstaande punten:

- - Gebruik de spellingscontrole op je computer.
  - Lees de tekst hardop voor.
  - Bekijk de tekst achterstevoren

Het laatste voelt misschien vreemd, maar er is een goede reden voor. Als je je eigen geschreven tekst naleest, dan weet je wat er komten vul je woorden en zinnen automatisch in. Lees je de tekst woord voor woord achterstevoren, dan voorkom je dit en pik je spelfouten sneller op.

Tekst redigeren? Schakel een eindredacteur in

Kom je er met deze redigeertips toch niet helemaal uit, of twijfel je te veel aan de kwaliteit van je tekst? Schakel dan toch die professionele eindredacteur of tekstschrijver in. CreatiePrikkels gaat graag voor je aan de slag en bespaart je flink wat frustratie en getwijfel.

Jaja, eindredacteur gezocht!

Tweet dit artikel

Alle artikelen in Schrijftips

Je eigen tekst redigeren - tips

Je eigen tekst redigeren is lastig, maar met deze handige tips voor redigeren met een checklist zie je geen fout meer over het hoofd.

Overtuigend schrijven: de 5 beste schrijftips die ik ooit kreeg

Door de jaren heen heb ik veel schrijftips verzameld en net zoveel weer weggegooid. De tips die mij blijven verscherpen verzamel ik in een serie blogs. Lees hier de eerste, over overtuigend schrijven.

Veranker je boodschap met de regel van drie

Heb je je ooit afgevraagd waarom in de meeste bekende verhalen het getal drie een belangrijke rol speelt. Of waarom de beroemdste quotes uit drie delen bestaat? Ontdek het hier!

Voorzetseluitdrukkingen: niet doen!

Voorzetseluitdrukkingen zorgen voor vage en langdradige teksten. Vervang ze liever door één enkel voorzetsel. Hier vind je een lijst met veel voorkomende voorzetseluitdrukkingen met daarachter de ‘vertaling’.